In Nederland is de fiets niet zomaar een vervoermiddel, maar een levensstijl. Met meer fietsen dan inwoners – 22,1 miljoen fietsen voor 17 miljoen Nederlanders – is het land een wereldwijde koploper in fietsgebruik. Maar waarom voelen fietsers zich hier zo veilig, en wat maakt Nederland het ultieme koninkrijk der fietsers? Dit artikel, geïnspireerd door een stuk van Kerstin Schweighöfer op deutschland.de, legt uit waarom Nederlanders zonder angst fietsen en wat andere landen hiervan kunnen leren.
Fietsen: Een Nationale Passie
In Nederland is het beeld van een moeder die met één kind voorop, een ander achterop, en tassen vol boodschappen zonder helm fietst, doodnormaal. Voor buitenlanders, zoals Duitse vrienden van Schweighöfer, lijkt dit roekeloos, maar voor Nederlanders is het dagelijkse kost. Helmen? Die zijn zeldzaam. “Waarom zou je?” vraagt een Nederlandse vriendin, genietend van de wind door haar haren tijdens het fietsen. Dit vertrouwen komt niet uit het niets: Nederland heeft een unieke fietsinfrastructuur en wetgeving die fietsers beschermt.
Een Veilige Haven voor Fietsers
Fietsers in Nederland voelen zich beschermd, en dat is geen toeval. Enkele redenen:
- Wetgeving: Bij een aanrijding tussen een fietser en een automobilist geldt de presumptie van schuld voor de automobilist. Dit dwingt automobilisten om extra voorzichtig te zijn.
- Infrastructuur: Nederland heeft een ongeëvenaard netwerk van fietspaden, compleet met rotondes, verkeerslichten, tunnels, bruggen en snelle fietssnelwegen. In 2019 opende Utrecht ’s werelds grootste fietsparkeergarage, een symbool van de fietsvriendelijke cultuur.
- Autovrije zones: In stadscentra worden auto’s steeds meer geweerd, waardoor fietsers vrij baan hebben.
Deze maatregelen maken fietsen niet alleen veilig, maar ook aantrekkelijk. Tussen de 40 en 45% van de Nederlanders fietst dagelijks naar het werk, en dat percentage groeit dankzij overheidsinitiatieven.
Financiële Stimulansen
De Nederlandse overheid en bedrijven stimuleren fietsgebruik actief:
- Fietsvergoeding: Werknemers die naar het werk fietsen, ontvangen vaak 19 cent per kilometer van hun werkgever, als vergoeding voor onderhoud en gebruik.
- Subsidies: Bedrijven bieden bijdragen voor de aanschaf van een fiets, en fietsers profiteren van belastingvoordelen.
Deze financiële prikkels maken de keuze voor een fiets boven een auto nog aantrekkelijker.
Uitdagingen in het Koninkrijk der Fietsers
Met 1,3 fiets per inwoner is Nederland een unicum, maar de populariteit heeft ook nadelen. Fietspaden worden drukker, en de snelheid van fietsers – vooral met e-bikes – neemt toe. Voor toeristen kan dit intimiderend zijn. In Amsterdam, waar fietsers “van alle kanten met hoge snelheid komen”, zoals Schweighöfer beschrijft, is het voor onervaren fietsers een uitdaging om mee te draaien. Toeristen wordt vaak aangeraden om te wandelen in plaats van te fietsen, om ongelukken te voorkomen. Zelfs dan moet je oppassen: een snelle fietser ligt altijd op de loer.
Wat Kunnen Andere Landen Leren?
Nederland bewijst dat een fietsvriendelijke samenleving mogelijk is. Enkele lessen:
- Geef fietsers prioriteit: Auto’s hoeven niet altijd voorrang te hebben. Veilige, afgescheiden fietspaden moedigen mensen aan om te fietsen.
- Investeer in infrastructuur: Rotondes, bruggen en parkeergarages voor fietsen maken het verschil.
- Stimuleer financieel: Subsidies en vergoedingen maken fietsen aantrekkelijker dan autorijden.
- Creëer een cultuur: Door fietsen te normaliseren, wordt het een natuurlijke keuze voor jong en oud.
Deze aanpak kan steden wereldwijd helpen om duurzamer en gezonder te worden, met minder uitstoot en meer beweging.
Samenvatting: Een Wereld op Twee Wielen
Nederland is het ultieme koninkrijk der fietsers, waar 22,1 miljoen fietsen het straatbeeld bepalen. Dankzij strenge wetten, een ongeëvenaarde infrastructuur en financiële prikkels fietsen Nederlanders zonder angst, vaak zonder helm, en met een ongeëvenaard gevoel van vrijheid. Hoewel drukke fietspaden en snelle fietsers uitdagingen vormen, vooral voor toeristen, is de Nederlandse fietscultuur een inspiratie. Door fietsers prioriteit te geven en te investeren in infrastructuur, kan de rest van de wereld leren hoe mobiliteit van morgen eruitziet: duurzaam, veilig en bruisend. Stap op de fiets en ervaar het zelf!
