Een kapotte kwikthermometer kan een gevaarlijke situatie veroorzaken, omdat kwik een zeer giftig metaal is. De dampen ervan zijn bijzonder schadelijk en kunnen bij langdurige blootstelling leiden tot symptomen zoals zwakte, prikkelbaarheid, misselijkheid, gewichtsverlies, zenuwaandoeningen en nierproblemen. Dit artikel legt uit wat je moet doen als een kwikthermometer breekt, hoe je kwik veilig opruimt en hoe je de ruimte decontamineert.

Stappenplan bij een gebroken kwikthermometer

Als een kwikthermometer breekt, verspreiden kleine kwikdruppels zich snel over de vloer. Volg deze stappen om veilig met de situatie om te gaan:

1. Evacueer de ruimte

• Verwijder onmiddellijk alle mensen, vooral kinderen, en huisdieren uit de besmette ruimte.
• Open ramen als het buiten kouder is dan binnen (lage temperaturen verminderen de verdamping van kwik), maar sluit deuren om tocht te voorkomen en verspreiding naar andere ruimtes te beperken.
• Leg een doek gedrenkt in een desinfecterend middel (bijvoorbeeld chloorbleekmiddel of een ander chloorhoudend product) bij de ingang van de ruimte om verdere verspreiding van kwik te voorkomen.

2. Bereid je voor op het opruimen

Verzamel de volgende benodigdheden voordat je begint met het opruimen van kwik (demercurisatie):

• Een glazen pot met een goed sluitend deksel om het kwik in op te bergen.
• Brede plakband (zoals ducttape).
• Plastic zakken voor het weggooien van mogelijk besmette spullen.
• Een rubberen pipet, medische spuit, dikke naald of stevig papier.
• Een zaklamp of bureaulamp voor betere verlichting.
• Rubberen handschoenen.
• Oxiderende chemicaliën, zoals kaliumpermanganaat (mangaan) of een chloorhoudend middel (bijvoorbeeld bleekmiddel).

3. Mechanisch opruimen van kwik

Volg deze richtlijnen om kwik veilig op te ruimen:

• Draag rubberen handschoenen om direct contact met kwik te vermijden en gebruik een gezichtsmasker (of een geïmproviseerd masker van een doek).
• Inspecteer zorgvuldig alle oppervlakken waarop kwikdruppels terechtgekomen kunnen zijn. Gebruik een zaklamp om kleine druppels te vinden, vooral in hoeken, kieren, scheuren of oneffenheden. Kwikdruppels glanzen metaalachtig in het licht.
• Begin met het verzamelen van kwik van de randen naar het centrum van de besmette plek om verdere verspreiding te voorkomen. Gebruik geen stofzuiger, omdat dit kwikdampen kan verspreiden.
• Verzamel grote druppels eerst met een rubberen pipet of een gevouwen stevig vel papier (als een schep). Gebruik een dikke naald om druppels naar het papier te leiden.
• Kleine druppels kun je opvangen met plakband. Plak de gebruikte stukken tape met kwik in de glazen pot.
• Gebruik een medische spuit met een dikke naald om kwik uit kieren of spleten te halen.
• Als je vermoedt dat kwik onder plinten, laminaat of parket is gekomen, verwijder deze voor een grondige inspectie.
• Besmette tapijten of vloerkleden moeten voorzichtig worden opgerold (van rand naar centrum) en in een stevige plastic zak worden verpakt. Helaas zijn tapijten moeilijk volledig te reinigen en moeten mogelijk worden weggegooid.

4. Afvoeren van verzameld kwik

• Plaats alle verzamelde kwikdruppels en besmette materialen in de glazen pot en sluit deze goed af.
• Gooi kwik nooit in de vuilnisbak, afvalschacht of toilet. Bewaar de pot op een veilige plek (bijvoorbeeld op een balkon of in een garage) en neem contact op met een lokale afvalverwerkingsdienst voor veilige afvoer.

5. Chemische decontaminatie

Na het verwijderen van zichtbare kwikdruppels is chemische decontaminatie nodig om resterende sporen te neutraliseren:

• Maak een desinfecterende oplossing door 1 liter chloorhoudend middel (zoals bleekmiddel) te mengen met 8 liter water.
• Behandel de besmette oppervlakken met deze oplossing, met extra aandacht voor kieren, hoeken en scheuren. Giet eventueel wat oplossing in spleten voor grondige reiniging.
• Sluit ramen en deuren tijdens de behandeling en laat de oplossing 3 uur inwerken.
• Voer daarna een grondige natte reiniging uit van de hele ruimte en ventileer intensief.

Preventieve maatregelen na het opruimen

Om de gevolgen van een gebroken kwikthermometer te minimaliseren:

• Voer gedurende 10-15 dagen dagelijks een natte reiniging uit met een kleine hoeveelheid chloorhoudend middel.
• Ventileer de ruimte meerdere keren per dag grondig.
• Was alle kleding en doeken die in contact zijn gekomen met kwik apart met een desinfecterend middel.

Veelgestelde vragen over een gebroken kwikthermometer

• Is kwik gevaarlijk? Ja, kwikdampen zijn giftig en kunnen bij langdurige blootstelling gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals zenuw- en nierschade.
• Kan ik kwik opruimen met een stofzuiger? Nee, dit verspreidt kwikdampen en besmet de stofzuiger.
• Wat doe ik met besmette spullen? Plaats ze in een afgesloten glazen pot en lever ze in bij een gespecialiseerde afvalverwerkingsdienst.

Samenvatting: Veilig omgaan met een gebroken kwikthermometer

Als een kwikthermometer breekt, handel snel en voorzichtig. Evacueer mensen en huisdieren, ventileer de ruimte (bij koud weer), en beperk toegang tot de besmette plek. Gebruik rubberen handschoenen, een glazen pot, plakband, een pipet of spuit om kwik op te ruimen, beginnend met grote druppels. Gooi kwik nooit in de vuilnisbak, maar bewaar het veilig voor professionele afvoer. Voer chemische decontaminatie uit met een chloorhoudende oplossing en reinig de ruimte grondig. Herhaal natte reiniging en ventilatie 10-15 dagen. Door deze stappen te volgen, minimaliseer je gezondheidsrisico’s en verwijder je kwik effectief.